యూపీఐ లావాదేవీలపై జీఎస్టీ: రూ.2,000 పైన లావాదేవీలకు ఛార్జీల చర్చ, నిపుణులు ఏమంటున్నారు?
GST on UPI Transactions : యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్‌ఫేస్ (యూపీఐ) లావాదేవీలపై రూ.2,000 దాటిన ఒక్కో లావాదేవీకి జీఎస్టీ విధించే ప్రతిపాదన ఇటీవల వార్తల్లో నిలిచింది. ఈ విషయం ఏప్రిల్ 17, 2025న చర్చనీయాంశమైంది, ఇది వ్యక్తిగత యూజర్ల నుంచి చిన్న వ్యాపారుల వరకు అందరిలో ఆందోళనలను రేకెత్తించింది. నిపుణులు ఈ ప్రతిపాదనను కేవలం ఊహాగానంగా భావిస్తున్నారు, ఇది వాస్తవంగా జరిగే అవకాశం తక్కువని అంటున్నారు. యూపీఐ లావాదేవీలపై నేరుగా జీఎస్టీ విధించే బదులు, ఫోన్‌పే, గూగుల్ పే, పేటీఎం వంటి ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు విధించే సర్వీస్ ఛార్జీలపై 18% జీఎస్టీ వసూలు చేయవచ్చని మీరా మనీ సహ వ్యవస్థాపకుడు ఆనంద్ కె. రాఠీ అన్నారు. “యూపీఐ అనేది బ్యాంక్ నుంచి బ్యాంక్‌కు ఫండ్ బదిలీ వ్యవస్థ, ఇది సాధారణంగా ఉచితం. కానీ, నెలలో నిర్దిష్ట లావాదేవీల సంఖ్య దాటితే లేదా వేరే బ్యాంకుకు బదిలీ చేస్తే ఛార్జీలు రావచ్చు,” అని ఆయన వివరించారు. ఈ ప్రతిపాదన యూపీఐ వినియోగదారుల జీవితాలను ఎలా ప్రభావితం చేస్తుందని అందరూ ఆలోచిస్తున్నారు.
ఫిన్‌కెడా ఛైర్మన్ మనీష్ కుమార్ గోయల్ మాట్లాడుతూ, యూపీఐపై ఛార్జీలు విధిస్తే భారత డిజిటల్ పేమెంట్ విస్తరణకు ఇది పెద్ద దెబ్బ అని అన్నారు. “యూపీఐ చిన్న పట్టణాలు, గ్రామాల్లో నగదు లేని లావాదేవీలను సులభతరం చేసింది. ఛార్జీలు విధిస్తే ప్రజలు, వ్యాపారులు యూపీఐని వాడకపోవచ్చు,” అని ఆయన హెచ్చరించారు. స్కోప్ సీఈఓ అప్పల్ల సాయికిరణ్ మాట్లాడుతూ, జీఎస్టీ విధిస్తే ఫిన్‌టెక్ రంగంలో ఆపరేషనల్ ఖర్చులు పెరుగుతాయని, చిన్న సంస్థలకు ఇది భారమవుతుందని అన్నారు. అయితే, ఈ జీఎస్టీ లావాదేవీల మొత్తంపై కాకుండా, సర్వీస్ ఛార్జీలపై మాత్రమే విధించబడుతుందని, అందువల్ల సామాన్య యూజర్లపై ప్రత్యక్ష ప్రభావం తక్కువగా ఉంటుందని నిపుణులు స్పష్టం చేశారు. ఈ చర్చ డిజిటల్ ఇండియా లక్ష్యాలను సాధించడంలో యూపీఐ పాత్రను మరింత బలోపేతం చేస్తుందని అందరూ ఆశిస్తున్నారు.
ఈ చర్చ ఎందుకు ముఖ్యం?
యూపీఐ భారత డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో కీలక భాగం. 2016లో ప్రారంభమైన ఈ వ్యవస్థ, 2025 నాటికి నెలకు 1,500 కోట్ల లావాదేవీలను దాటింది, ఇది చిన్న వ్యాపారుల నుంచి సామాన్య యూజర్ల వరకు అందరికీ సౌకర్యవంతమైన, ఉచిత లావాదేవీలను అందిస్తోంది. జీఎస్టీ విధింపు గురించిన చర్చలు ఈ వ్యవస్థ యొక్క ఉచిత, సమాన స్వభావాన్ని ప్రశ్నిస్తున్నాయి. నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, జీఎస్టీ విధించినా అది లావాదేవీల మొత్తంపై కాకుండా, ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల సర్వీస్ ఛార్జీలపై (0.5-2%) 18% రూపంలో ఉంటుంది, ఇది వ్యాపారులపై ఎక్కువ ప్రభావం చూపవచ్చు. ఈ ఛార్జీలు చిన్న వ్యాపారులను నగదు లావాదేవీల వైపు మళ్లించవచ్చని, డిజిటల్ పేమెంట్ విస్తరణకు అడ్డంకి కావచ్చని ఫిన్‌కెడా సీఎండీ మనీష్ గోయల్ అన్నారు. ఈ చర్చ యూపీఐ యొక్క స్థిరత్వాన్ని, డిజిటల్ ఇండియా లక్ష్యాలను కొనసాగించడంలో కీలకమని అందరూ ఆశిస్తున్నారు.
ఎలా జరుగుతుంది?
ప్రస్తుతం యూపీఐ(GST on UPI Transactions) లావాదేవీలపై ఎలాంటి జీఎస్టీ లేదు, కానీ రూ.2,000 దాటిన లావాదేవీలపై జీఎస్టీ విధించే ప్రతిపాదన పరిశీలనలో ఉంది. ఈ జీఎస్టీ లావాదేవీల మొత్తంపై కాకుండా, ఫోన్‌పే, గూగుల్ పే, పేటీఎం వంటి ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు వసూలు చేసే సర్వీస్ ఛార్జీలపై (0.5-2%) 18% రూపంలో విధించబడవచ్చు. ఉదాహరణకు, రూ.2,000 లావాదేవీకి 1% సర్వీస్ ఛార్జీ (రూ.20) ఉంటే, దానిపై 18% జీఎస్టీ అంటే రూ.3.60 వసూలు అవుతుంది, ఇది వ్యాపారులు భరించవలసి ఉంటుంది. వ్యక్తిగత (పీ2పీ) లావాదేవీలు ఈ జీఎస్టీ నుంచి మినహాయించబడవచ్చని, ఎక్కువగా వ్యాపార (పీ2ఎం) లావాదేవీలపైనే ఈ ఛార్జీలు ఉంటాయని నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఈ ప్రతిపాదన ఇంకా జీఎస్టీ కౌన్సిల్ ఆమోదం పొందలేదు, అధికారిక ప్రకటన కోసం వేచి చూడాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఈ చర్య యూపీఐ వ్యవస్థను నిర్వహించే సంస్థలకు ఆర్థిక భారాన్ని తగ్గించడంతో పాటు, డిజిటల్ లావాదేవీలను పారదర్శకంగా ఉంచుతుందని అందరూ ఆశిస్తున్నారు.
ప్రజలకు ఎలాంటి ప్రభావం?
యూపీఐ ఉచిత సేవలు చిన్న వ్యాపారులు, గ్రామీణ యూజర్ల నుంచి నగర వినియోగదారుల వరకు అందరికీ డిజిటల్ లావాదేవీలను సులభతరం చేశాయి. జీఎస్టీ విధింపు వల్ల వ్యాపారులు సర్వీస్ ఛార్జీలను పెంచవచ్చు, ఇది ఉత్పత్తులు లేదా సేవల ధరలలో స్వల్ప పెరుగుదలకు దారితీయవచ్చు. చిన్న వ్యాపారులు, ఫ్రీలాన్సర్లు జీఎస్టీ రిజిస్ట్రేషన్, అదనపు పన్ను భారంతో ఇబ్బందులు ఎదుర్కోవచ్చు, ఇది కొందరిని నగదు లావాదేవీల వైపు మళ్లించవచ్చు. వ్యక్తిగత యూజర్లు, ముఖ్యంగా పీ2పీ లావాదేవీలు చేసేవారు, ప్రత్యక్ష జీఎస్టీ భారం నుంచి మినహాయించబడవచ్చు, కానీ వ్యాపార లావాదేవీలలో ధరల పెరుగుదల వల్ల పరోక్షంగా ప్రభావితం కావచ్చు. ఈ చర్చ యూపీఐ యొక్క ఉచిత, సమాన స్వభావాన్ని కాపాడడంతో పాటు, డిజిటల్ ఇండియా లక్ష్యాలను సాధించడంలో సమతుల్య విధానం అవసరమని చూపిస్తుంది. ఈ ప్రతిపాదన అధికారికంగా ఆమోదం పొందే వరకు, యూపీఐ వినియోగదారులు ఈ సేవలను ఉచితంగా వాడుకోవచ్చని, భవిష్యత్తు మార్పులపై అప్రమత్తంగా ఉండాలని అందరూ ఆశిస్తున్నారు.
Also Read : UPI Free: యూపీఐ వాడకం ఫ్రీ కాదా ?
